چرا بعضی قرص ها جویدنی هستند؟

بعضی از داروها به شکل قرص‌های جویدنی تولید می‌شوند. دلیل اصلی این که چرا بعضی قرص ها جویدنی هستند این است که آنها از طریق مخاط دهان بهتر جذب می‌شوند. قرص‌های جویدنی به بیماران به ویژه افرادی که مشکل در بلع قرص دارند، کمک می‌کنند تا دارو را به طور موثرتری دریافت نمایند. در ادامه، به بررسی اینکه قرص جویدنی چیست و مزایا و دلایل علمی استفاده از این نوع قرص‌ها می‌پردازیم.

دلایل تولید بعضی قرص ها به صورت جویدنی

قرص‌های جویدنی به دلایل مختلفی طراحی می‌شوند، که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

1- جذب سریع‌تر

بعضی از داروها نیاز است که به سرعت در بدن جذب شوند. وقتی یک قرص جویدنی مصرف می‌شود، تجزیه آن در دهان آغاز شده و جذب مواد فعال دارو سریع‌تر و نهایتا اثرگذاری دارو زودتر خواهد شد:

• افزایش سطح: هنگامی که قرصی را می جوید، آن را به ذرات کوچکتر می شکنید و سطح آن را افزایش می دهید. این کار به آنزیم های گوارشی و مایعات بدن اجازه می دهد تا در مقایسه با یک قرص کامل، به طور موثرتر و سریع تر روی قرص اثر بگذارند.
• انحلال سریع: جویدن به قرص کمک می کند تا سریعتر در دهان یا معده حل شود و مواد فعال را برای جذب سریعتر در دسترس قرار دهد.
• جذب در دهان: برخی از داروها امکان جذبه به صورت مستقیم از طریق غشاهای مخاطی دهان (جذب زیر زبانی یا باکال) را دارند. با جویدن، مقدار بیشتری از دارو از طریق دهان جذب شده و سریعتر وارد جریان خون می شود.
• دور زدن متابولیسم (تا حدی): برای داروهایی که در دهان جذب می شوند، بخشی از آن مستقیماً بدون عبور از کبد وارد جریان خون می شود (اثر عبور اول).

با این حال، همه قرص ها برای جویدن طراحی نشده اند. پیروی از دستورالعمل های خاص هر دارو بسیار مهم است.

2- سهولت مصرف برای کودکان و سالمندان

قرص های جویدنی به دلایل مختلفی برای کودکان و سالمندان مفید هستند:

• قورت دادن آسانتر: کودکان و افراد مسن اغلب در بلع کامل قرص ها به دلایل مختلف مشکل دارند. قرص‌های جویدنی این مشکل را برطرف می‌کنند، زیرا با جویدن قبل از بلع به ذرات کوچک‌تر تجزیه می شوند.
• خوش طعم تر: قرص‌های جویدنی اغلب طعم‌دار شده اند (مثلاً طعم‌های میوه‌ای) تا طعم مواد فعال که معمولا تلخ و بد خستند، حس نشده و مصرف آن‌ها را برای کودکان و افراد مسن جذاب‌تر و راحت‌تر باشد.
• عدم نیاز به آب: قرص‌های جویدنی را اغلب می‌توان بدون نیاز به یک لیوان پر آب مصرف کرد. این ویژگی می‌تواند برای افراد مسن که معمولا در نوشیدن مقادیر زیاد مایعات مشکل دارند یا برای کودکانی که همیشه همکاری ندارند، راحت تر باشد.
• انحلال سریعتر: جویدن قرص به حل شدن سریعتر آن در دهان یا معده کمک کرده و منجر به جذب سریعتر و شروع فوری اثرات آن می شود. این خصوصیت در شرایطی که به تسکین سریع نیاز است، مانند درد، تب یا آلرژی مفید است.
• اجتناب از رفلکس: کودکان ممکن است هنگام تلاش برای قورت دادن قرص های بزرگ، رفلکس تهوع را تجربه کنند و این موضوع در افراد مسن نیز شایع است. قرص‌های جویدنی این مسئله را حل می کنند، زیرا برای جویدن هستند، نه اینکه به طور کامل بلعیده شوند.
• دوز مناسب: قرص‌های جویدنی اغلب در دوزهای کم یا با دوزهای قابل اندازه‌گیری عرضه می‌شوند که تجویز مقدار صحیح دارو را برای کودکان یا افراد مسن که به دوزهای کمتری نیاز دارند، آسان‌تر می‌کند.
• تشویق به تداوم: از آنجایی که مصرف قرص‌های جویدنی دلپذیرتر است، پیروی بهتر از رژیم‌های درمانی را در افراد مسن و کودکانی که در مقابل مصرف دارو مقاومت دارند، تشویق می‌کند.

3- طعم بهتر

طعم بهتر قرص های جویدنی به میزان قابل توجهی به محبوبیت آن ها به ویژه در بین کودکان، سالمندان و حتی بزرگسالان کمک کرده است. در اینجا به چگونگی تأثیر بهبود طعم بر محبوبیت و استفاده از قرص های جویدنی اشاره می کنیم:

• بهبود سازگاری:

طعم مطبوع، مصرف قرص‌های جویدنی را به‌ویژه برای کودکانی که اغلب به دلیل طعم تلخ یا نامطبوع آن در مقابل مصرف دارو مقاومت دارند، لذت‌بخش‌تر می‌کند.

• کاهش خستگی مصرف مداوم قرص:

بسیاری از افراد، به ویژه آنهایی که داروی طولانی مدت مصرف می کنند، معمولا در اثر مصرف منظم قرص های بزرگ و نامطلوب دچار خستگی و کلافگی می شوند. قرص های جویدنی باعث می شود این تجربه کمتر دلهره آور باشد و ثبات در مصرف دارو را بهبود بخشد.

• بیشتر برای کودکان:

قرص‌های جویدنی طعم‌دار، داروهای خاصی مانند ویتامین‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها را در دسترس کودکان قرار داده‌اند. به عنوان مثال، مولتی ویتامین ها و آنتی اسیدها اغلب به شکل های جویدنی و شبیه آب نبات وجود دارند که باعث می شود کودکان به جای مقاومت، مشتاقانه منتظر مصرف آنها باشند.

• در دسترس بودن بیشتر برای داروهای رایج:

با افزایش تقاضا برای داروهای خوش طعم تر، شرکت های داروسازی نسخه های جویدنی بسیاری از داروهای رایج مانند آنتی اسیدها، آنتی بیوتیک ها، داروهای آلرژی و مسکن ها را معرفی کرده اند.

• افزایش تقاضا برای راحتی:

در سبک زندگی پرشتاب امروزی، قرص های جویدنی گزینه ای راحت و سریع، اغلب بدون نیاز به آب است. این قرص‌ها برای افراد پرمشغله‌ای که خواهان تسکین سریع (مثلاً درمان سوزش سر دل، سوء هاضمه یا آلرژی) هستند، بدون دردسر قورت دادن یک قرص بزرگ یا جستجوی آب، جذاب می‌شوند.

• درخواست بازاریابی:

شرکت های داروسازی با استفاده از استراتژی های بازاریابی که طعم و سهولت مصرف را هدف قرار می دهند، از جذابیت طعم قرص های جویدنی استفاده کرده اند. این امر باعث ایجاد تقاضای مصرف کنندگان و منجر به فروش بیشتر و افزایش محبوبیت در داروخانه ها و فروشگاه ها شده است.

4- افزایش اثربخشی موضعی

بعضی از داروها برای اثرگذاری بر دستگاه گوارش یا دهان و گلو طراحی شده‌اند. جویدن این قرص‌ها باعث می‌شود دارو در محل مورد نیاز اثر بگذارد:

• عمل مستقیم در دهان یا گلو: برخی از قرص های جویدنی، مانند آنتی اسیدها یا قرص های گلودرد، طوری طراحی شده اند که به صورت موضعی در دهان، گلو یا مری عمل کنند. هنگام جویدن، دارو مستقیماً در دهان آزاد شده و به عنوان مثال رفلاکس معده یا درد و سوزش گلو را تسکین دهد.
• شروع سریعتر اثر: با جویدن قرص، دارو تجزیه شده و با بزاق مخلوط می شود و فرآیند انحلال و جذب را تسریع می کند. به عنوان مثال، آسپرین جویدنی ممکن است سریعتر شروع به کار کند زیرا بخشی از دارو در دهان جذب می شود.
• کمک به اثر عبور اول: در برخی موارد، اثربخشی موضعی منجر به ورود سریعتر ماده دارویی به سیستم گردش خون و کوتاه تر شدن زمان جذب شود:
  • آنتی اسیدها: آنتی اسیدهای جویدنی با خنثی کردن اسید معده به محض جویدن و بلعیده شدن، منجر به تسکین سریع سوزش سر می شوند.
  • داروهای گلودرد: قرص های جویدنی برای گلودرد مستقیماً روی بافت های گلو تأثیر می گذارند و تقریباً بلافاصله درد یا تحریک را در آن ناحیه کاهش می دهند.
  • آنزیم‌های گوارشی: قرص‌های جویدنی مانند لاکتاید (آنزیم لاکتاز) بلافاصله پس از جویده شدن، به افراد در هضم لاکتوز در سیستم گوارشی کمک می کند.

5- ترکیبات خاص دارویی

برخی داروها به گونه‌ای فرموله شده‌اند که وقتی جویده می‌شوند، به شکل فعال‌تری در بدن عمل کرده یا به دلیل ترکیبات خاص به این روش بهتر جذب می گردند. در اینجا چند نمونه آورده شده است:

• مسکن های کودکان و کاهش دهنده های تب:

1. استامینوفن (تیلنول): معمولاً به شکل جویدنی، مخصوصاً برای کودکان، برای تسهیل دوزاژ آسان و تشویق به انطباق در دسترس است.
2. ایبوپروفن (ادویل، موترین): برای تسکین درد و کاهش تب در قرص های جویدنی برای کودکان موجود است.

• آنتی بیوتیک های خاص:

1. قرص های جویدنی آموکسی سیلین: اغلب برای کودکان به شکل جویدنی برای اطمینان از دوز مناسب و افزایش انطباق، تجویز می شود، زیرا کودکان ممکن است از قورت دادن قرص ها خودداری کنند.

• کمک های گوارشی:

1. قرص لاکتاز (به عنوان مثال، لاکتاید): برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ، این قرص های جویدنی باید قبل از مصرف لبنیات برای کمک به هضم مصرف شوند.
2. آنتی اسیدهای جویدنی (مانند Tums، Rolaids): برای خنثی کردن سریع اسید معده تولید و اغلب برای تسکین فوری سوزش سر دل یا سوء هاضمه توصیه می شوند.

• ویتامین ها و مواد معدنی:

1. مولتی ویتامین‌های جویدنی: این مکمل‌ها که معمولاً برای کودکان تهیه می‌شوند، اما برای بزرگسالان نیز در دسترس هستند، به اطمینان از دریافت مناسب ویتامین و مواد معدنی کمک می‌کنند، به‌ویژه برای کسانی که از بلعیدن قرص‌ها بیزارند.
2. قرص جویدنی ویتامین C: مکمل پرکاربرد ویتامین سی به صورت جویدنی برای کمک به هضم بهتر و سهولت مصرف تولید شده است. به عنوان مثال می توان به قرص ویتامین C جویدنی های هلث اشاره کرد.
3. مکمل های کلسیم (به عنوان مثال، Viactiv): اغلب به شکل جویدنی برای تقویت سازگاری و جذب بهتر در دسترس هستند.

• پاستیل گلو:

1. قرص های جویدنی گلو (به عنوان مثال، کلراسپتیک): این داروها تسکین موضعی گلودرد را فراهم می کنند و برای حل شدن در دهان طراحی شده اند.

• قرص فلوراید:

1. قرص های جویدنی فلوراید: این قرص ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان و تقویت دندان ها تجویز می شوند.

• داروهای هورمونی خاص:

1. درمان جایگزینی هورمون زیستی: برخی از درمان های هورمونی به شکل جویدنی برای افزایش جذب و سازگاری ارائه می شوند.

• پروبیوتیک های جویدنی:

1. این قرص های جویدنی که برای ارتقای سلامت روده تولید می شوند. راحتی در استفاده مصرف منظم آن ها را تشویق و مکمل های پروبیوتیک را به خصوص برای کودکان لذت بخش تر می کنند.

• برخی از داروهای آلرژی:

1. آنتی هیستامین های جویدنی (به عنوان مثال، بنادریل): اغلب به شکل جویدنی برای کودکان برای تسکین علائم آلرژی موجود است.

• داروهای سرماخوردگی و سرفه:

1. برخی از داروهای سرفه و سرماخوردگی به‌عنوان قرص‌های جویدنی برای تجویز آسان‌تر و سازگاری بهتر در دسترس هستند.

ملاحظات مهم در مصرف قرص های جویدنی

در حالی که برخی از داروها بهتر است به شکل جویدنی برای جمعیت های خاص (مانند کودکان) مصرف شوند، توجه به این نکته ضروری است که همه داروها نمی توانند یا نباید به صورت جویدنی مصرف شوند. جویدن برخی داروها موجب تغییر فارماکوکینتیک آنها و نهایتا باعث عوارض جانبی شود. برای راهنمایی در مورد شکل مناسب دارویی که باید مصرف کنید، همیشه با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا داروساز مشورت نمایید.

داروهایی که اغلب به شکل قرص های جویدنی تولید می شوند

•  آنتی اسیدها

مثال: تومس (کربنات کلسیم)

استفاده: برای تسکین سوزش سر دل، سوء هاضمه اسیدی و ناراحتی معده.

• ویتامین ها و مکمل ها

مثال: مولتی ویتامین های جویدنی (با یا بدون مواد معدنی)، ویتامین C، کلسیم.

استفاده: برای مکمل های غذایی.

• مسکن های درد

مثال: استامینوفن یا ایبوپروفن جویدنی کودکان.

استفاده: برای تسکین درد و کاهش تب، اغلب برای کودکان استفاده می شود.

• آنتی بیوتیک ها

مثال: قرص های جویدنی آموکسی سیلین.

استفاده: برای درمان عفونت های باکتریایی که اغلب برای کودکان تجویز می شود.

• داروهای آلرژی

مثال: کلاریتین کودکان (لوراتادین) یا زیرتک کودکان (سیتریزین).

استفاده: برای تسکین آلرژی ها، مانند تب یونجه یا کهیر.

• ضد انگل ها (کرم زدا)

مثال: قرص های جویدنی مبندازول.

استفاده: برای درمان عفونت کرم انگلی.

• آنزیم های گوارشی

مثال: لاکتاید (آنزیم لاکتاز).

استفاده: برای عدم تحمل لاکتوز، برای کمک به هضم محصولات لبنی.

• قرص فلوراید

مثال: مکمل های فلوراید جویدنی.

استفاده: برای کمک به جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکانی که فلوراید کافی از طریق آب دریافت نمی کنند.

• داروهای ضد مالاریا

مثال: کلروکین یا مفلوکین جویدنی.

استفاده: برای پیشگیری یا درمان مالاریا، اغلب برای کودکان در مناطق آندمیک مالاریا تجویز می شود.

• داروهای سرفه و سرماخوردگی

مثال: ضداحتقان های جویدنی و سرکوب کننده های سرفه.

استفاده: بعضی از قرص های جویدنی برای پیشگیری از سرماخوردگی، تسکین علائم سرماخوردگی و آنفولانزا، به ویژه در کودکان کاربرد دارند.

• پروبیوتیک ها

مثال: قرص های پروبیوتیک جویدنی.

استفاده: برای حمایت از سلامت دستگاه گوارش و بازسازی باکتری های خوب در روده.

نکات مهم در مصرف داروهای جویدنی

1. پیروی از دستورالعمل‌ها: همه قرص‌ها برای جویدن طراحی نشده‌اند. بعضی قرص‌ها باید بپس از بلع در دستگاه گوارش به آرامی حل شوند. این دارو ها اگر به اشتباه جویده شوند، ممکن است تأثیر خود را از دست بدهند یا عوارض جانبی ایجاد نمایند.
2. عدم تداخل با غذا: برخی از داروهای جویدنی نباید با برخی غذاها یا نوشیدنی‌ها مصرف شوند، زیرا ممکن است جذب یا اثربخشی دارو را کاهش دهند.
3. دوز دقیق: در مصرف قرص‌های جویدنی باید به دوز توصیه‌شده دقت کرد، به‌ویژه برای کودکان، تا از مصرف بیش از حد جلوگیری شود.
4. مشاوره با پزشک: قبل از استفاده از قرص‌های جویدنی برای داروهای خاص، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت شود، به‌خصوص در صورت داشتن بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف داروهای دیگر.

با رعایت این ملاحظات، مصرف قرص‌های جویدنی می‌تواند هم راحت و هم مؤثر باشد.

جمع بندی در مورد اینکه چرا بعضی قرص ها جویدنی هستند

قرص‌های جویدنی اغلب طعم‌دار می‌شوند تا مصرف آنها به‌ ویژه برای کودکان و سالمندان لذت بخش تر شود. این قرص ها طوری طراحی شده‌اند که به سرعت در دهان حل می‌شوند. توجه به این نکته مهم است که همه داروها را نمی توان با خیال راحت جوید، بنابراین پیروی از دستورالعمل های دارو ضروری است.

چرا بعض قرص ها جویدنی هستند؟ در کل، قرص‌های جویدنی به بهبود راحتی، طعم و سرعت اثر دارو کمک می‌کنند. داروهای جویدنی برای مصرف راحت تر به ویژه برای افرادی که در بلع قرص ها مشکل دارند، تولید می شوند.